Vulkaanactiviteit is onderdeel van het leven in IJsland, de mensen hebben geleerd om te leven met de nadelen maar ook met de aanwezige voordelen, zoals geothermische energie en een prachtige natuurlijke omgeving.

IJsland bevindt zich boven op de Mid-Atlantische Rug, een scheur in de oceaanbodem van 40.000 km lang, veroorzaakt door de separatie van de Noord-Amerikaanse en Euraziatische tektonische platen. Zelfs nu groeit de landmassa ongeveer 2,5 cm per jaar, omdat de scheur steeds wijder wordt op de punten waar de twee tektonische platen bij elkaar komen. Als gevolg daarvan behoort het westelijke deel van IJsland, aan de westelijke zijde van de vulkanische zones, tot de Noord-Amerikaanse plaat, en het oostelijke deel tot de Euraziatische plaat, waardoor IJsland zich eigenlijk op twee continenten bevindt.

Ook is dit een van de meest vulkanisch actieve gebieden ter wereld. Gemiddeld zijn er op IJsland iedere 5 jaar vulkanische uitbarstingen. Sinds de middeleeuwen is een derde van de lava die de aarde bedekt afkomstig uit IJsland. Het record van lavastromen in de wereldgeschiedenis werd vastgesteld in IJsland in de zomer van 1783, toen een keten van 25 km aan kraters, Lakagigar, ten zuidwesten van Vatnajökull, 14 km3 lava uitstortte.

Dezelfde geologische activiteit is ook verantwoordelijk voor een aantal van de meest aangrijpende stukken natuur in IJsland. De berglandschappen, de zwarte lavavelden, en de geothermische baden en geisers zijn het resultaat van het continue samenspel van vulkanische activiteit en natuurlijke elementen.

De bewoners van IJsland maken hier ook gebruik van in de vorm van onuitputtelijke geothermische energie. Meer dan 90% van de huishoudens in IJsland wordt verwarmd door natuurlijke geothermische warmte - een van de goedkoopste en schoonste vormen van energie die er bestaat. Bijna overal zijn heetwaterbronnen en het smeltwater dat wordt gecreëerd door subglaciale vulkanen verschaft het land een overvloedige bron van hydro-elektrische stroom.

Met al deze krachten vlak onder de aardkorst is veiligheid een van de belangrijkste aangelegenheden in IJsland. Alle seismische activiteit wordt nauwlettend in de gaten gehouden en de infrastructuur is ontworpen met natuurlijke catastrofen in het achterhoofd. Met als resultaat dat ernstige bedreigingen extreem zeldzaam zijn.